Ehliyetler gidiyor
Türkiye’de nüfusun yaşlanmasıyla birlikte trafikteki yaşlı sürücülerin sayısı da artıyor. TÜİK’in 2023 yılı yaş dağılımına göre, Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 8 ila yüzde 9’u 75 yaş ve üzeri grupta yer alıyor. Bu oran sürücülere yansıtıldığında, bugün trafikte olan ehliyetli sürücülerin yaklaşık 2.6 ila 2.9 milyonunun 75 yaş üstü olduğu tahmin ediliyor. Yani başka bir ifadeyle, Türkiye yollarında her 11-12 sürücüden biri 75 yaşın üzerinde. Ancak bu yaş grubunun fizyolojik olarak araç kullanmaya uygun olup olmadığını gösteren sağlık verileri ne yazık ki sistematik olarak izlenmiyor. Uzmanlara göre yaş ilerledikçe görme yetisi, işitme kapasitesi ve refleks hızı belirgin şekilde düşüyor. Bu da özellikle trafiğin yoğun olduğu şehir merkezlerinde hem sürücü hem de çevresindeki insanlar için hayati risk anlamına geliyor. Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Merkezleri Derneği Başkanı Cengizhan Kutlu, 65 yaş ve üzeri sürücülerin kazaya karıştıkları olayların yüzde 68’inde başlıca sorumlu olarak kaydedildiklerini belirtti. Bu oranın, 75 yaş ve üzeri grupta yüzde 76’ya yükseldiğini vurgulayan Kutlu, buna karşın 65 yaş altındaki sürücülerde asli kusurlu olma oranının yüzde 55 olduğunu söyledi. Yaşlı sürücülerin geri dönüş manevrası ve kavşaklarda daha sık kazaya sebep olduğunu, refleksleri ve görme yetilerinin azaldığını dile getiren Kutlu, “Böyle bir yasak tepki çekse de ülkemizde 65 yaş üstü sürücülere psikoteknik test öneriyoruz” dedi.
Klinik Nörofizyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ali Akben ise, kişinin yaşlılık dışında hayati fonksiyonlarını etkileyecek sistematik bir rahatsızlığı yoksa araç kullanabileceğini aktardı. Akben, beynin kortikal kısmının güç ve kuvveti, beyincik sistemininse koordine etmeyi sağladığının altını çizerek, “İkisi birbirini etkilemediği sürece kişi araç kullanabilir” dedi.
Ancak bu fiziksel gerçekliğe rağmen, yaşlı bireylerin çoğu direksiyon başında olmaktan vazgeçmiyor. Gerek alışkanlık, gerek sosyal hayattan kopmama arzusu, gerekse toplu taşıma araçlarına erişimdeki zorluklar nedeniyle, birçok 75 yaş üstü vatandaş otomobil sürmeye devam ediyor.